Ośrodek Myśli Psychoanalitycznej
Instytut Filozofii i Socjologii PAN

Współczesne cierpienie a psychoanalityczna teoria podmiotu

DOI 10.37240/wb.2022.2.6

wunderBlock. Psychoanaliza i Filozofia, nr 2 / 2022

Strony: 102-120

 

Abstrakt: Artykuł stanowi próbę zarysowania przestrzeni debaty wokół dominujących modeli teoretycznych wyjaśniających źródła i przyczyny psychicznego cierpienia w kontekście leżących u ich podłoża koncepcji podmiotowości oraz nakreślenia wywodzącego się z teorii psychoanalitycznej alternatywnego modelu teoretycznego. Autor wyprowadza występujące we współczesnym dyskursie ujęcie psychicznego cierpienia i podmiotowości z filozofii kartezjańskiej opartej na dychotomii umysłu i ciała, podmiotu i przedmiotu. W konsekwencji psychiczne cierpienie czy szaleństwo wyjaśniane są albo jako efekt swobodnej podmiotowej decyzji, a więc coś, za co ponosi się odpowiedzialność, albo jako zaburzenie organiczne, niemające żadnego związku z podmiotowością cierpiącej osoby. Proponowany przez autora model ma umożliwiać wykroczenie poza wyżej zarysowane kartezjańskie dychotomie i ominięcie związanych z nimi trudności. Autor, odwołując się do koncepcji prerefleksyjnej intencjonalności, podjął próbę zarysowania psychoanalitycznej koncepcji podmiotu, która pozwalałaby pomyśleć cierpienie psychiczne w kategoriach podmiotowych, jednak bez lokowania go w sferze moralnego potępienia.

 

Słowa kluczowe: psychoanaliza, podmiotowość, intencjonalność, Descartes, zdrowie psychiczne

 

O autorze: Antoni Grzybowski – psycholog, psychoterapeuta, doktorant w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Członek Krakowskiego Koła Psychoanalizy New Lacanian School. Jego naukowe zainteresowania oscylują wokół możliwego dialogu pomiędzy psychoanalizą (szczególnie Freud, Lacan, Laplanche) a filozofią. Publikował m.in. w takich czasopismach jak „Psychoterapia”, „Diametros”, „International Journal of Psychoanalysis”. ORCID 0000-0003-0617-8494.

 

Licencja:

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez Utworów Zależnych 4.0 Międzynarodowa

Redakcja: Barbara Barysz, Agata Bielińska, Julia Jastrzębska, Ewa Kobylińska-Dehe, Zbigniew Kossowski, Andrzej Leder, Adam Lipszyc.

Kontakt: wunderblock@ifispan.edu.pl

ISSN: 2720-4391

Ośrodek Myśli Psychoanalitycznej